De nieuwe PPWR regels zetten de principes van reduce, reuse en recycle centraal voor verpakkingen. Niet alleen voor plastics, die wel uitdrukkelijk in het vizier genomen worden maar voor alle verpakkingsmaterialen. Het buitenbeentje is golfkarton dat door zijn hoge recyclinggraad een aantal vrijstellingen voor de doelstellingen wist te bemachtigen. Een gesprek met VPK over het waarom en hoe ze bedrijven helpen om te verduurzamen.
VPK is nog steeds een Belgisch familiebedrijf, maar intussen wel al actief in 21 landen met ongeveer 7.000 medewerkers. Het verwerkt jaarlijks ongeveer 1,4 miljoen ton gerecycled papier. Dat gebruikt het om 2 miljard m² golfkarton te maken. Het heeft de discussies die voorafgingen aan de nieuwe PPWR regels dan ook nauwgezet gevolgd. “Het resultaat is uiteindelijk dat golfkarton een wat aparte status gekregen heeft. Het is vrijgesteld voor heel wat van de verplichtingen die aan andere stromen zoals plastics opgelegd worden. Terecht”, vindt Nikolaas Verhelst, product innovation partner bij VPK. “Golfkarton is immers een materiaal dat zelf al een hoge recyclinggraad kent dankzij de jarenlange traditie van recycling. 90% van de producten wordt vandaag gerecycled. Mocht elk materiaal dat cijfer kunnen voorleggen, dan zou de wereld er al veel mooier uitzien.”
Moet iedereen dan voor karton kiezen in plaats van andere materialen zoals folies? Dat laat Verhelst in het midden. “Ieder materiaal heeft zijn waarde en toepassingen. De juiste keuze hangt zeer nauw samen met het product in kwestie. Waar we vooral van af moeten, dat zijn multimaterialen. Een kartonnen doos combineren met piepschuim inserts bijvoorbeeld, maakt het moeilijk om tot goede recyclingoplossingen te komen. Als we meer kunnen uniformiseren, maken we het gewoon makkelijk, voor de eindgebruiker en voor de recyclers.”
Hoewel het zelf weinig impact van de nieuwe regelgeving zal ondervinden, houdt VPK eraan om zijn klanten zo goed mogelijk langs de nieuwe bepalingen te navigeren. Verhelst: “Er wordt bedrijven gevraagd om hun verpakkingen te reduceren. Daar helpen we ze al jaren bij door verpakkingen op maat van hun producten af te leveren. We hebben geen standaardgamma, alles wat we maken gebeurt volgens de eisen en specificaties van klanten.” Evident is dat niet. “Je moet het materiaalgebruik altijd afwegen tegen de primaire functie van de verpakking: voldoende bescherming bieden. Zeker bij voeding gaat de winst die je kan bereiken door minder materiaal te gebruiken verloren als de stevigheid niet volstaat en het product daardoor bederft. Het is dus een evenwichtsoefening.”
Verhelst ziet dat bedrijven hier nadrukkelijk inspanningen rond leveren. “Van multinationals tot kleine kmo’s, allemaal zoeken ze naar manieren om hun verpakkingen te verduurzamen. Vaak is een overgedimensioneerde verpakking door de jaren ontstaan. We werken samen met bedrijven aan optimalisatieprocessen om voor hun verpakkingen vandaag de best mogelijke keuze te maken. Daarbij kijken we naar het volledige plaatje: het concept van de doos, de vorm, de afmetingen, de kwaliteit van het karton, de print die erop staat … Maar ook hoe de logistieke processen erachter, inbound en outbound in elkaar steken. Daar komen enorme besparingen uit naar voor. Vroeger werden die in geld gerekend, nu is materiaalbesparing en dus CO2-reductie een bijkomende drijfveer.” Voor e-commercebedrijven is er wel nog een lange weg te gaan om de targets rond lege ruimte te halen. Daar is de lat vastgelegd op maximaal 50%. “De impact zal groot zijn.”
Een andere piste die bedrijven momenteel verkennen is hergebruik. Maar dat geldt minder voor golfkarton. “Hergebruik kent slechts een miniem aandeel in onze wereld. Ook al omdat recyclingprocessen zich door de jaren zo sterk ontwikkeld hebben. Er bestaan initiatieven, maar slechts sporadisch en vaak in nichemarkten. Het is ook helemaal niet evident. Je moet een rendabele retourlogistiek op poten kunnen zetten. Daarnaast zullen je verpakkingen moeten verzwaren om er tegen bestand te zijn. Dat betekent dan weer een toename van materiaalgebruik. We zijn dan ook tevreden dat Europa voor golfkarton niet expliciet op deze weg aanstuurt. Recycling is de meer aangewezen piste”, besluit Verhelst.