Wat houdt de Antwerp Declaration in?

“We hebben de industrie nodig omwille van hun innovatiecapaciteit. Zij moeten de klimaatoplossingen van morgen bedenken. Daarom moet Europa niet alleen een continent zijn van industriële innovatie, maar ook een continent blijven van industriële productie.” Met die woorden duidde Belgisch premier Alexander De Croo het belang van een Europese Industrial Deal. Met de Antwerp Declaration ondersteunden intussen al 1.205 organisaties en 823 bedrijven die ambitie. De Industrial Deal moet in de volgende legislatuur op hetzelfde niveau komen als de Green Deal. “Niet tegenover elkaar maar om elkaar te versterken”, voegde De Croo er nog aan toe.

Om tegen 2050 klimaatneutraal te zijn, zal de elektriciteitsproductie in Europa moeten verveelvoudigen en zullen de investeringen van de industrie een factor zes hoger moeten liggen dan in het vorige decennium. Deze enorme uitdaging komt net op het moment dat zowel grote bedrijven als kmo’s te maken hebben met de ernstigste economische neergang in tien jaar: de vraag daalt, de productiekosten stijgen en investeringen verhuizen naar andere regio’s. Een Amerikaanse economie die profiteert van de financiële steun van de Inflation Reduction Act, een Chinese overcapaciteit en toenemende export naar Europa verhogen de druk voor de Europese industrie nog meer. Europa heeft dringend een business case nodig. Een open strategische autonomie voor een concurrerende en veerkrachtige EU is cruciaal. Dit kan echter alleen worden bereikt als ook basis- en energie-intensieve industrieën in Europa blijven en investeren. Zonder een gericht industriebeleid dreigt Europa zelfs afhankelijk te worden van basisgoederen en chemicaliën. 

Tien voorstellen

De Antwerp Declaration roept daarom de volgende Europese Commissie en Parlement op om werk te maken van een industrieel beleid. Ze schuift daarvoor tien voorstellen naar voren:

• Stel de Industrial Deal centraal in de nieuwe Europese strategische agenda voor 2024-2029. Wij vragen om een uitgebreid actieplan om concurrentievermogen tot strategische prioriteit te maken en de voorwaarden te scheppen voor een sterkere business case in Europa. Het actieplan moet acties omvatten om een einde te maken aan onsamenhangende regel­geving, tegen­strijdige doelstellingen, onnodige complexiteit in wetgeving en rapportage. 

• Neem een sterk publiek financierings­hoofdstuk op met een Clean Tech fonds voor energie-intensieve industrieën dat nauw wordt gecoördineerd met een vereenvoudigd kader voor staats­steun. Dit moet publieke particuliere investeringen in schone technologieën risicovrij helpen maken.

• Maak van Eurpopa een wereldwijd concurrerende energieleverancier. We hebben een echte EU-energiestrategie nodig met concrete acties die grens­overschrijdende elektriciteit, uitbreiding van het netwerk voor waterstof en andere hernieuwbare en koolstof­arme moleculen, en partnerschappen met landen die rijk zijn aan hulpbronnen stimuleren.

• Richt de infrastructuur op die Europa nodig heeft. Bouwen aan energie-, digitale, CCUS- en recyclinginfrastructuur van wereldklasse. Deblokkering van grensoverschrijdend vervoer en ontwikkel trans-Europese netwerken. Verwijder vergunningsobstakels voor industriële transformatieprojecten.

• Vergroot de grondstoffenzekerheid van de EU door de binnenlandse mijnbouw-, duurzame verwerkings- en recyclingcapaciteit voor cruciale grondstoffen te stimuleren, in combinatie met nieuwe mondiale partnerschappen. We hebben hernieuwbare koolstof en circulaire koolstofgrondstoffen nodig, onder meer door de uitbreiding en snelle toelating van geavanceerde chemische recyclingtechnologieën. 

• De vraag naar koolstofarme, koolstofvrije en circulaire producten aanzwengelen. Consumenten (bedrijven en particulieren) in staat stellen om netto nul en circulaire producten te kiezen, gebaseerd op transparante koolstofvoetafdrukken van producten en het milieu. Het voortouw nemen door middel van overheidsopdrachten en kopersinitiatieven die door de EU worden ondersteund. 

• Blaas de eengemaakte Europese markt nieuw leven in en verbeter deze voor de overgang van geïntegreerde waardeketens. Creëer ook een eengemaakte interne markt voor afval en gerecycled materiaal.

• Maak het innovatiekader slimmer maken, onder meer door het bevorderen van wetenschap van hoge kwaliteit, technologische innovatie en een samenwerkingsbeleid. Bevorder digitalisering als voorwaarde voor baanbrekend onderzoek en om de efficiëntie te vergroten. 

• Creëer een nieuwe geest van wetgeving. Laat ondernemerschap gedijen om de beste oplossingen vinden om uitdagingen te over­winnen. Wetgeving moet bedrijven stimuleren om te investeren in schone technologieën. Voorkom overrapportage, zorg voor samenhang, blijf afgestemd op de industriële realiteit en integreer voorstellen door middel van een sterker secretariaat-generaal. 

• Zorg voor een structuur die het mogelijk maakt om resultaten te bereiken. Duid een eerste vicevoorzitter aan die verantwoordelijk is voor de uitvoering van de European Industrial Deal en voor de naadloze integratie van wetgeving en afstemming op de agenda van de volgende Europese Commissie.