Drie jaar asbestattest in cijfers: vermoedelijk nog 3 miljoen ton asbest in omloop

Zondag bestaat het asbestsattest drie jaar. Het attest geeft aan of er asbest aanwezig is in een gebouw en in welke staat het zich bevindt. Het wordt opgesteld door een gecertificeerde asbestdeskundige na een inspectie en is vandaag verplicht bij de verkoop van een woning ouder dan 2001. Op enkele dagen van deze verjaardag staat de teller op 422 584 attesten. Aan de hand van de data uit deze attesten maakte OVAM een prognose van de te verwachten hoeveelheid asbest die nog in de Vlaamse gebouwen zit. De vorige raming (2019) dateerde van voor de invoering van het asbestattest en was gebaseerd op steekproeven en literatuurgegevens. Uit de analyse van de attesten blijkt dat er vermoedelijk nog 3,18 miljoen ton in omloop is. Vooral voor woningen en appartementen bleek de raming uit 2019 een onderschatting. Voor scholen en landbouwbedrijven geeft de analyse aan dat het om minder asbest zou gaan dan (respectievelijk 35% en 57% minder).

Twee derde van het asbestpassief zit in residentiële gebouwen

De opvallendste vaststelling uit de analyse is dat twee derde van het passief aanwezig is in woningen en appartementen. Nog ruim 2 miljoen eigenaars van woningen en appartementen beschikken nog niet over een asbestattest en zijn dus onwetend over waar de asbestrisico’s zich bevinden. Deze cijfers tonen het belang aan van de opmaak van asbestattesten, ook als er geen verkoop doorgaat. Asbest zit immers in veel meer materialen dan mensen doorgaans denken.

Verder inzicht in het asbestpassief helpt ons om de komende jaren de juiste beleidskeuzes te kunnen maken om Vlaanderen tegen 2040 asbestveilig te maken. De ondersteuning van particuliere eigenaars, zoals de voordelige inzameling van asbestcement aan huis, de premies voor asbestdaken of de lokale groepsaankopen voor de opmaak van asbestattesten, blijven dus cruciaal om particuliere eigenaars te helpen hun woning asbestveilig te maken.

Asbest aangetroffen in 59% van de onderzochte gebouwen van voor 2001

Sinds de invoering van het attest werden er 422 584 asbestattesten opgemaakt. In 59% van de onderzochte gebouwen (van voor 2001) werden één of meerdere asbesttoepassingen aangetroffen. In goed 40% van de onderzochte gebouwen concludeert het attest dat het gebouw niet-asbestveilig is. Het attest geeft aan in welke toestand de verschillende toepassingen zijn en wat men moet doen om een asbestveilige situatie te bekomen.

Ruim 80% van het asbestpassief bestaat uit de verschillende vormen van asbestcement toepassingen zoals leien, golfplaten, buizen, panelen, enz. Maar de gevaarlijkste niet- hechtgebonden asbesttoepassingen zitten in de andere groep: ze bevatten in regel veel meer asbest maar wegen lichter omdat het bindmiddel zwakker is of niet aanwezig is waardoor de asbestvezels makkelijk vrijkomen.

Dat uit de analyse blijkt dat er meer asbest aanwezig is in Vlaanderen dan in 2019 werd aangenomen, is geen reden tot bezorgdheid (deze analyse is immers veel preciezer dan de raming uit 2019), maar wel een oproep tot actie. Te beginnen met het verder inventariseren van het asbestpassief in gebouwen van voor 2001. Nog meer dan 2 miljoen gebouwen moeten onderzocht worden. Vandaag is dat enkel een verplichting bij verkoop. Voor VME’s geldt de plicht om uiterlijk einde volgend jaar over een asbestattest te beschikken. Tegen 2032 moeten alle gebouwen onderzocht zijn.