Van de ruim 805.000 ton verpakkingen die in 2020 op de Belgische markt kwamen, kon 94,9% gerecycleerd worden. De recyclagecijfers voor huishoudelijk verpakkingsafval stijgen dan ook voor het vijfde jaar op rij. Dat is voornamelijk toe te schrijven aan de uitbreiding van de sorteerboodschap voor plastic verpakkingen. Dankzij de Nieuwe Blauwe Zak zamelen we gemiddeld 8 kg meer PMD in per inwoner voor recyclage. Daarmee stijgt de recyclagegraad voor plastic verpakkingen tot 51%, en dat vijf jaar vóór de Europese doelstelling van 50%. We recycleren ook steeds meer verpakkingen in eigen land.
“België is Europees koploper in de recyclage van huishoudelijke verpakkingen”, zegt Patrick Laevers, managing director van Fost Plus, dat instaat voor de recyclageketen van huishoudelijke verpakkingen. “Dankzij uniforme systemen en een eenvoudige sorteerboodschap wordt er nergens meer verpakkingsafval ingezameld dan bij ons. En we zorgen ook voor de effectieve recyclage. Door die recyclage maximaal naar België te halen, garanderen we bovendien de beschikbaarheid van hoogkwalitatief recyclaat voor de lokale productie-industrie. Zo bouwen we aan een lokale circulaire economie voor verpakkingen.”
In 2020 recycleerden we 32,2 kg glas, 16,9 kg verpakkingen in papier-karton en 15,8 kg PMD per inwoner. Het aantal tonnen gerecycleerde verpakkingen in plastic en glas stijgt daarmee ten opzichte van 2019, terwijl de recyclage van verpakkingen in papier-karton nagenoeg stabiel blijft. Het recyclagepercentage voor plastic verpakkingen gaat zo van 46% in 2019 naar 51% in 2020. Daarmee vinken we een belangrijke doelstelling van het Verpakkingsplan 2.0 af. Opvallend: Europa legt de doelstelling van 50% plastic recyclage pas op voor 2025.
Patrick Laevers licht toe: “In 2020 ging de uitgebreide plastic inzameling in voege voor nog eens 900.000 inwoners, wat het totaal op 4,1 miljoen in 14 intercommunales bracht. Daardoor wordt een aanzienlijke hoeveelheid extra verpakkingsmateriaal selectief ingezameld voor recyclage. Bovendien kwamen de intercommunales die al langer van de Nieuwe Blauwe Zak gebruik maken op kruissnelheid. Het gemiddelde inzamelrendement via de Nieuwe Blauwe Zak ligt effectief 8 kg per inwoner hoger dan in de intercommunales die de Nieuwe Blauwe Zak nog niet gebruiken.”
Hoewel we slechts beperkt ‘uit ons kot’ konden komen, bereikten we in 2020 een nieuwe mijlpaal in het buitenshuis inzamelen. De doelstelling was om tussen 2018 en 2023 het aandeel buitenshuis ingezameld PMD zo goed als te verdubbelen tot 26.000 ton. Voor 2020 tekenen we 19.000 ton op, oftewel 3.000 ton extra ten opzichte van het jaar ervoor. Het gaat vooral om PMD dat ingezameld werd bij bedrijven.
Patrick Laevers: “Het grootste aandeel PMD zit in de huishoudens. Slechts 10% van het PMD ontstaat door consumptie buitenshuis, het merendeel daarvan op onze werkplek. Dat is logisch, want daar spenderen we – in normale tijden toch – een groot deel van onze tijd. Ondanks de sorteerplicht verdwijnt jaarlijks nog zo’n 20.000 ton aan PMD in het gemengde bedrijfsafval. Met gerichte acties en communicatie gaan we in het tegenoffensief. En met succes, zo blijkt.”
In 2020 kregen 1.247 bedrijven een premie uitbetaald voor het opstarten van een sorteertraject voor PMD. Die startpremie loopt door in 2021 in het kader van een wervingscampagne rond de uitbreiding van de sorteerboodschap voor bedrijven en organisaties. Bovendien zetten we in 2020 specifieke projecten op met ‘staycation’ locaties zoals pretparken, dierentuinen en vakantieparken om daar de kwaliteit van de ingezamelde materialen te verbeteren. De aandacht ging onder meer uit naar meertalige communicatie en het correct sorteren van mondmaskers, die bij het restafval horen. In de meeste gevallen werden op strategische plaatsen ook bijkomende sorteereilanden geïnstalleerd. Met resultaat: op elke locatie zamelden we per bezoeker minimum 50% meer PMD in.
98% van de recyclage gebeurt in België en de buurlanden, waarvan 79% in eigen land – dat is bijna 4% meer dan in 2019. Het gaat voornamelijk over papier-karton, glas en metalen. Vandaag worden plastic verpakkingen nog voornamelijk in Frankrijk, Duitsland, Nederland en een klein percentage in Spanje gerecycleerd. Zo’n 9% van de plastic verpakkingen wordt gerecycleerd op eigen bodem. Dat aandeel zal tegen 2023 al stijgen naar meer dan 50%, met de opening van de aangekondigde recyclagelijnen voor PET-flessen en PE-films.
Tot slot, de recyclage van huishoudelijk verpakkingsafval heeft een maatschappelijke kost van 15 euro per inwoner. Dat is bij het laagste in Europa, terwijl we met bijna 95% bij de Europese koplopers horen qua recyclagepercentage.
Voor meer informatie en duiding, lees het activiteitenverslag van Fost Plus 2020.