Autorecycling in Europa haalbaar houden

Manifest als reactie op voorstel voor nieuwe end-of-life vehicles wetgeving

Een statement van jewelste. Tijdens het afgelopen International Automotive Recycling Congress dat plaatsvond in Antwerpen, bezorgden zestien landen een manifest aan de Europese Commissie. Een antwoord op het voorstel dat op tafel ligt om de wetgeving rond end-of-life vehicles aan te passen dat twintig bezorgdheden aanstipt. Voornaamste pijnpunt: het stoppen van de illegale export, zodat autowrakken volgens de nieuwste technieken verregaand gerecycled kunnen worden.

Aurel Ciobanu-Dordea, directeur Circulaire Economie bij de Europese Commissie kreeg tijdens het International Automotive Recycling Congress sleutels overhandigd. Ze gaven hem toegang tot het afgedankt handschoenenkastje van een autowrak dat in de tentoonstellingsruimte opgesteld stond. Congresdeelnemers tekenden al hun mening over de nieuwe ELV-wetgeving op de carrosserie, maar binnenin vond hij het manifest dat zestien landen onderschreven hebben met een aantal genuanceerde suggesties en waarschuwingen. Begin 2022 startte het initiatief om Europese producentenorganisaties samen te brengen op vrijwliige basis. Het doel is om de ontwikkelingen inzake end-of-life vehicle en batterij verordeningen op te volgen en de impact ervan op UPV-schema’s.

Meer autowrakken naar erkende centra krijgen

Dat ze ondanks de vele verschillen de krachten bundelden, heeft te maken met de negatieve evolutie dat er steeds meer wagens tussen de mazen van het net glippen. De laatste jaren is er immers een opvallende daling in het aantal autowrakken dat bij erkende verwerkers terechtkomt. Nochtans is het belangrijk dat dit gebeurt. Deze bedrijven beschikken over de capaciteit en de technologie om maximaal grondstoffen te herwinnen uit end-of-life vehicles. In België en Nederland lag de recyclinggraad respectievelijk op 98% en 98,2%. Het manifest is tevreden met de nieuwe wetgeving, maar wil aan de hand van twintig voorstellen de voorwaarden schetsen hoe autorecycling in Europa op een haalbare manier gerealiseerd kan worden.

• Voertuigen die niet meer te repareren zijn, mogen de lidstaten niet verlaten;
• Grensoverschrijdende kostentoerekening is een administratieve last;
• Inspecties moeten worden toespitst op illegale verwerkers met een betere samenwerking en gegevensuitwisseling tussen lidstaten,
• Een ‘onherstelbaar autowrak betekent dat een voertuig tot op stoelniveau is ondergedompeld, niet tot op dashboardniveau.

Illegale export tegengaan

Een tweede reeks maatregelen die het manifest naar voren schuift hebben precies te maken met het aanpakken van illegale inzamel- en verwerkingsbedrijven.

• Lidstaten moeten ervoor zorgen dat alleen erkende verwerkingsinrichtingen afgedankte voertuigen kunnen verwerken;
• Is er geen erkend centrum beschikbaar, dan kunnen ze andere afvalbeheerders toestaan om een inzamelpunt voor autowrakken op te zetten, op voorwaarde dat er een contractuele overeenkomst bestaat met een erkend centrum;
• Een erkend centrum moet ook een afvalverwerker zijn;
• Onderdelen en componenten van een autowrak mogen alleen afkomstig zijn van een erkend centrum en enkel daar verwijderd worden. Het erkend centrum beoordeelt of onderdelen geschikt zijn voor hergebruik, revisie, opknappen of recycling;
• Inspecties van de overheden moeten zich richten op illegale verwerkers;
• Elk erkend centrum moet aangemoedigd worden om een jaarlijkse kwaliteitsaudit uit te voeren en een milieubeheersysteem te implementeren.

Bijkomende eisen op tafel

Wat de verplichting ontmanteling betreft ondersteunt het manifest het standpunt van ACEA, CLEPA en EURIC. Verder doen de organisaties uit zestien landen nog voorstellen om de administratie en werkprocessen te verbeteren en tegelijkertijd kostenbewuster te zijn.

• Een individueel systeem voor producentenverantwoordelijk moet dezelfde verplichtingen hebben als een collectief;
• Als een (zichtbare) recycling- of administratieve vergoeding wordt overwogen, kan de vergoeding worden gemoduleerd, maar ze mag niet verplicht zijn;
• Depollutie van een autowrak bij een erkend centrum moet om veiligheids- en milieu­redenen plaatsvinden binnen de 30 dagen na ontvangst van het voertuig;
• De erkende centra moeten jaarlijks verslag uitbrengen aan de autoriteiten over depollutie;
• Het is niet nodig om de exacte datum en tijd voor elke vorm van depollutie te rapporteren;
• Het erkende centrum moet de wrakken naar een autoshredder sturen;
• Er zijn criteria nodig voor beoordeling van ‘gelijkwaardige kwaliteit’ voor glasrecycling. Handmatige glasverwijdering moet niet verplicht zijn;
• Het mengen van gedepollueerde oliën moet worden toegestaan, met uitzondering misschien van bepaalde markten voor remvloeistoffen;
• Het streefcijfer voor recycling van kunststoffen – minstens 30% van het totale gewicht aan kunststoffen in voertuigen, die bij de afvalbeheerders worden ingeleverd – wordt ten zeerste gewaardeerd.