Platform over de gehele recyclingstroom binnen de Benelux
De Europese waardeketen van kunststof bevindt zich op een breekpunt. Een diepe concurrentiecrisis verstikt de industrie, met ernstige gevolgen die zich al in de hele sector manifesteren. Tegen het einde van 2025 zal de regio naar verwachting recyclingfabrieken hebben verloren, wat neerkomt op een verlies van bijna een miljoen ton recyclingcapaciteit ten opzichte van 2023. Maar de impact reikt verder dan recycling. In 2023 daalde de Europese kunststofproductie met 8,3%, terwijl het wereldwijde marktaandeel is gekrompen van 22% in 2006 tot 12% vandaag. Dit vormt niet alleen een bedreiging voor het concurrentievermogen van de Europese industrie, maar ook voor haar vermogen om de doelstellingen op het gebied van de circulaire economie en het klimaat te halen.
Als reactie hierop hebben 28 vooraanstaande actoren in de Europese kunststofwaardeketen alarm geslagen in een gezamenlijke brief aan de beleidsmakers van de EU. Zij doen zes strategische aanbevelingen (zie kaderstukje) om de dringende problemen aan te pakken die de industrie verstikken, waaronder goedkope import, stijgende energiekosten, rechtsonzekerheid, administratieve lasten en versnippering van de regelgeving. De ondertekenaars roepen op tot dringende maatregelen om het speelveld gelijk te trekken. Importen moeten worden tegengegaan door de vraag naar hoogwaardige, in de EU geproduceerde kunststoffen te stimuleren en de instroom van niet-conforme materialen te voorkomen. Dit vereist krachtige spiegelmaatregelen voor geïmporteerde nieuwe en gerecyclede kunststoffen en artikelen. Daarnaast zijn strengere douanecontroles en gerichte stimuleringsmaatregelen nodig, zoals meer investeringen in infrastructuur voor inzameling, sortering en recycling, in combinatie met fiscale prikkels.
De vraag van de waardeketen naar circulaire kunststoffen moet gebaseerd zijn op ecologisch gemoduleerde UPV-vergoedingen die recyclebaarheid en het gebruik van gerecycled materiaal belonen. UPV-regelingen moeten marktfalen aanpakken en consistente regels volgen. De sector dringt aan op oplossingen voor de economische druk die haar concurrentievermogen belemmert, waaronder toegang tot betaalbare energie, en de effectieve uitvoering en handhaving van EU-wetgeving in alle lidstaten. Als er niet dringend strategische maatregelen worden genomen, zal de aanhoudende recessie de productie van kunststoffen in het gebied en de vraag naar deze kunststoffen en producten verder doen dalen, wat zal leiden tot een nog groter aantal faillissementen en sluitingen. Tientallen jaren van investeringen in innovatie en circulariteit van kunststoffen dreigen verloren te gaan, samen met duizenden groene banen, wat de milieudoelstellingen van de Europese Unie in gevaar brengt.
Deze strategische aanbevelingen zijn cruciaal voor het voortbestaan van de hele Europese kunststofwaardeketen, maar de tijd om actie te ondernemen dringt. De komende beperkingen op de export van plastic afval naar derde landen zullen de behoefte aan een sterke interne markt voor gerecyclede kunststoffen versterken. FEAD dringt er bij beleidsmakers op aan om onverwijld actie te ondernemen om deze vitale sector te beschermen en een sterke, innovatieve en duurzame waardeketen voor kunststof recycling in Europa te ondersteunen. Zonder doortastende maatregelen zal Europa onomkeerbare schade oplopen aan zijn industriële structuur, zijn leidende rol in de overgang naar een circulaire kunststof economie en zijn mondiale concurrentievermogen op lange termijn.
De gehele kunststof waardeketen, inclusief afvalverwerkers, recyclers, grondstofproducenten en kunststofverwerkers, doet een reeks strategische aanbevelingen om vorm te geven aan een toekomstgerichte agenda om het industriële concurrentievermogen te bevorderen, de veerkracht van de toeleveringsketen te versterken en een duurzame, circulaire en innovatiegedreven kunststof economie voor Europa te waarborgen.
1. Trek het speelveld weer gelijk – promoot circulaire plastics die in de EU gemaakt zijn;
2. Verlaag energiekosten – versterk en ondersteun circulaire plastics om wereldwijd te kunnen concurreren;
3. Sluit achterpoortjes in verificatie en handhaving;
4. Pak fragmentatie aan – implementeer en handhaaf dezelfde wetgeving voor heel Europa;
5. Doorbreek de impasse – stimuleer innovatie en private investeringen;
6. Verbeter UPV-systemen voor een faire circulaire markt.
Vereniging Afvalbedrijven
BRBS Recycling
