Hoogwaardiger inzetten gerecyclede granulaten? Het kan!

De bouwsector is een belangrijke economische speler in België. Goed voor honderdduizenden jobs. Tegelijk kampt de sector zowel met een hoge materialenvoetafdruk als met grondstoffenschaarste. Het gebruik van gerecyclede granulaten en circulaire grondstoffen biedt hierop deels een antwoord. Het groeiende belang van sloop-, ontmantelings- en recyclingbedrijven in deze, stemt VSOR positief. De sectorfederatie deelt haar inzichten en neemt hierbij ook de uitdagingen onder de loep. 

Dino Henderickx – nu het bekende gezicht van VSOR – was jarenlang actief binnen de sector van geprefabriceerde betonproducten. Van straatklinkers tot prefab betonoplossingen en later ook stortklaar beton. “Een van de problemen waarmee we gaandeweg geconfronteerd werden, was het tekort aan natuurlijke grondstoffen, met name zand”, stipt Henderickx, directeur van VSOR aan. “Als we terugkeren naar de jaren 90, zien we de introductie van ontgonnen zeezand als antwoord op deze schaarste. Sindsdien is mijn zoektocht naar alternatieve grondstoffen niet meer gestopt. Al was dat aanvankelijk vanuit economische perspectieven. Dertig jaar geleden vormde klimaatverandering nog geen aandachtspunt voor het beleid. Uiteindelijk raakte ik meer en meer geïnspireerd door het recyclen van puin en bouwafval naar nieuwe grondstoffen, en zo kwam ik in de recyclingwereld terecht.”  

Tonnen puingranulaten verder 

“Schaarste aan materialen en prijsstijgingen van primaire grondstoffen zijn actueler dan ooit. Gelukkig groeide stukje bij beetje het besef rond verantwoorde grondstoffenkeuzes, tot het punt van vandaag waar de bouw- en recyclingsector veel inspanningen doen om de ecologische voetafdruk van materialen te verkleinen. Al lang niet meer louter om economische redenen, maar ook om ecologische. Met 95% recycling van steenachtig bouw- en sloopafval, ofwel 15 miljoen ton, behoort Vlaanderen tot de leidende regio’s in ­Europa. Een positieve evolutie, dat zeker. Al zeg ik er meteen bij dat er ook tal van uitdagingen zijn.”

Het balancerende evenwicht van vandaag

“Het regelgevende kader speelde een belangrijke rol in het bewustwordingsproces. De vraag is alleen of de slinger nu niet te ver dreigt door te slaan: Vlarema 9, het eID, de Matis-rapportage, milieuwetgevingen, regelgeving op het vlak van bronscheiding en traceerbaarheid … Als sector­brede vereniging adviseren en begeleiden wij sloop-, ontmantelings- en recyclingbedrijven doorheen het complexe kluwen. Parallel lobbyen we bij de verschillende overheden voor een haalbaar ­beleid: kwaliteitsbewaking enerzijds, het vereenvoudigen van certificeringsprocedures en wettelijke administratieve verplichtingen anderzijds.” VSOR verenigt de hele keten voor een maximaal resultaat en belangenverdediging: van slopers, brekers, sorteerders tot containerbedrijven. “­Immers, elke schakel bepaalt mee de kwaliteit! Van afvalstof naar gerecycled granulaat tot nieuwe grondstof. Omdat de hoogwaardigheid van de circulaire granulaten de eindkwaliteit bepaalt, is het certificeren en keuren ervan een goede zaak. Maar het pleit is hiermee nog niet gewonnen. 15 ­miljoen ton mag dan wel gigantisch zijn, het percentage dat uiteindelijk verwerkt wordt tot hoogwaardige toepassingen scoort nog veel te laag. Al te vaak blijft het hergebruik beperkt tot funderingen, verhardingen of ophogingen. VSOR werkt samen met verschillende partners en stake­holders om hierin sneller vooruitgang te maken. Ook op het niveau van de bestekken vallen er nog winsten te boeken, wat ik dan zie als een gedeelde verantwoordelijkheid met voorschrijvers als architecten en ingenieurs.”  

Turbo voor de toekomst 

“De hele keten van circulaire economie is zeer sterk in beweging. Grote spelers nemen kleinere over, wat toch wel zorgt voor een andere dynamiek op de markt. Toch hoeven we dit niet meteen als een bedreiging te zien. Ik denk liever in opportuniteiten. Vandaar een filosofische noot om mee te eindigen: 

– Bij circulair bouwen vormen de producten van nu, de grondstoffen voor later.

– Anders denken, anders doen: elke schakel moet eraan bijdragen, anders werkt het niet. Van productie, ontwerp, energie-efficiëntie, recyclage, hergebruik tot afvalmanagement.” 

“De combinatie van vorming en sensibilisering werkt! Een sector kwalitatief laten groeien is een bewustwordingsproces en daar zullen we als sectorfederatie blijven op inzetten.”