In 2050 moet de Nederlandse economie volledig circulair zijn. Dat staat in het Rijksbrede programma Circulaire Economie. Tussendoel voor 2030: de helft minder primaire grondstoffen toepassen. De Vereniging Afvalbedrijven omarmt het ambitieniveau, onze leden werken hier hard aan mee, maar wij blijven ook realistisch. “100% circulair is niet haalbaar”, zegt de Vereniging Afvalbedrijven. “Er zijn ‘historische voorraden’ afval die op enig moment zullen moeten worden verwerkt en ook bij het recyclen en sorteren ontstaan reststromen, die niet meer kunnen worden gerecycled. Afvalenergiecentrales en stortplaatsen blijven daarom onmisbare schakels in de recycling- en afvalinfrastructuur.”
De voorkant van de productieketen is nu aan zet. Om de circulaire economie van de grond te krijgen, moeten met name aan de voorkant – aan de bron – grote stappen worden gezet. We moeten producten anders ontwerpen, produceren en consumeren. Anders en soms minder. Hergebruik en recycling zijn onmisbaar. De essentie: producten en grondstoffen na gebruik niet afdanken, maar een nieuw, tweede leven geven. De circulaire ambitie zit de recyclingsector als gegoten. Dé uitdaging: grondstoffen zo hoogwaardig mogelijk recyclen. Eruit halen wat erin zit.
Het belang van recycling
1. Recycling levert een bijdrage aan klimaat- en recyclingdoelen
2. Recycling bespaart de inzet van primaire grondstoffen, zoals aardolie, aluminium en zeldzame metalen
3. Recycling vermindert de milieudruk
4. Recycling vermindert de hoeveelheid restafval
5. Recycling creëert kansen voor innovatie, kenniseconomie en werkgelegenheid
6. Recycling bezorgt het (afval)bedrijfsleven een economische impuls
We zijn goed op weg. In Nederland recyclen we bijna 80% van al het afval. Daarmee lopen we voorop in Europa. Een prestatie waar we trots op mogen zijn. Zo worden van ingezameld plastic nieuwe verpakkingen en hoogwaardige producten gemaakt, levert bouw- en sloopafval vervanging voor zand en grind, belandt oud textiel als vulling in autostoelen, levert groente- fruit- en tuinafval goede potgrond op en wordt gebruikt aluminium omgesmolten tot onderdelen van nieuwe laptops.
In de toekomst gaan digitalisering, slimme sensoren, datamanagement en artificiële intelligentie een steeds belangrijkere rol spelen in de circulaire economie. 10R-strategieën, zoals reduce (verminderen), re-use (hergebruiken) en repair (repareren), dienen als leidraad om circulair te ondernemen. Die strategieën vragen om het vastleggen en delen van data van een product gedurende de hele levenscyclus. Data van de toegepaste grondstoffen, de technische gegevens, de herkomst van de grondstoffen, de productiewijze, de kwaliteitsgegevens, de CO2-voetafdruk en hoe het product kan worden gerepareerd en hergebruikt, maar ook welke zeer zorgwekkende stoffen eventueel in een product zijn toegepast. Komt een product bijvoorbeeld terug voor reparatie, dan is het belangrijk om te weten wat voor product het precies was om de componenten te kunnen repareren.
De toekomst van de circulaire economie is digitaal en we zullen steeds succesvoller worden in reparatie, hergebruik en recycling. Het aandeel restafval zal afnemen, maar niet helemaal verdwijnen. Dat verwerken we in Nederland, verantwoord en veilig. Niet alleen bij huishoudens en bedrijven, ook bij het sorteren en recyclen komen restmaterialen vrij die niet te recyclen zijn. Uit deze reststroom halen we het maximale aan energie en materialen. Afvalenergiecentrales wekken er duurzame energie mee op, winnen waardevolle materialen, zoals metalen, terug en werken de resterende minerale bodemas op tot schone bouwstoffen. Door meer preventie, duurzaam ontwerpen, hergebruik en recycling gaat de hoeveelheid restmateriaal in de toekomst slinken. Het restafval dat overblijft, wordt verwerkt door afvalenergiecentrales en het afval dat evenmin kan worden verbrand, wordt op stortplaatsen milieuverantwoord en veilig opgeslagen.