Innovatie als brandstof

Afval- en recyclingbedrijven besparen tweemaal zoveel CO2-uitstoot als ze zelf produceren. Fantastisch. Maar alles kan beter predikte een Vlaams televisieprogramma ooit. En een sterke afval- ren recyclingsector is broodnodig als we onze economie en bij uitbreiding de volledige Europese minder afhankelijk willen maken van de buitenlandse import van materialen. Door te blijven innoveren versterkt de sector met andere woorden haar positieve impact op de economie en maatschappij.

België mocht zich in 2024 Europees R&D-vicekampioen noemen. Het moest enkel Zweden in de ranglijst laten voorgaan, maar tekent wel een grotere groei in R&D-intensiteit op. Ook Nederland zit met een negende plaats in de kop van het peloton. Hoe kunnen we dit voor onze landen, Europa en de wereld belangrijke innovatie-ecosysteem behouden én versterken? Zeker nu de economie sputtert en de traditionele sterkhouders het wat laten afweten. Maar met de juiste aanpak liggen er voldoende kansen om sterker uit deze turbulente periode te komen. Om ons uit de crisis te innoveren.

Innovatie als brandstof

Innovatie is meer dan een modewoord; het is de brandstof van een moderne economie. Niet op zijn minst in landen waar de welvaart afhangt van de kennis en brains. Toch staat ons vermogen om te vernieuwen en vooruit te denken onder druk. Terwijl landen om ons heen fors inzetten op technologische ontwikkeling, duurzaam ondernemerschap en onderzoek, riskeren wij bij verkeerde beleidskeuzes achterop te raken. Tussen 2013 en 2023 trokken quasi alle EU-regeringen hun budget voor R&D-subsidies flink op. Nederland liet de vierde hoogste stijging optekenen (na Luxemburg, Polen en Bulgarije), België de achtste.

Aantrekkelijke tech-hub

Het besef dat we nood hebben aan een sterk technologie-ecosysteem is er dus in alle geledingen. Dat alleen volstaat echter niet, we moeten ons ook positioneren als aantrekkelijke tech-hub. Daar slaagt Nederland goed in, België zet zich te zwak op de wereldwijde kaart in vergelijking met andere Europese landen. De politieke versnippering maakt zo’n eendrachtige positionering en uitstraling jammer genoeg niet altijd eenvoudiger. De kracht van een uniforme positionering op de Europese interne markt en met onze wereldwijde handelspartners is niet te onderschatten. Onze bedrijven zijn sterk ingebed in de geglobaliseerde waardeketens en zijn dus sterk afhankelijk van buitenlandse handel. Willen we die positie handhaven, dan moeten we enerzijds blijven inzetten op state-of-the-art-innovaties waar wij Belgen en Nederlanders bekend voor zijn. Anderzijds mogen we internationale handel niet zien als bedreiging maar als opportuniteit. Handelsakkoorden zijn daarbij belangrijk.

Drie hefbomen

Trouwens, economische marketing is pas geloof­waardig als je tegelijk je innovatie­vermogen blijft onderbouwen. Anders gezegd, België en Nederland moeten blijven investeren en blijven innoveren. Drie grote hefbomen kunnen daarbij helpen: automatisering van de activiteiten, digitalisering van de administratie en duurzaamheid en decarbonisatie. Drie domeinen waar ook de afval- en recylingsector op inzet. Dat illustreren we op de volgende pagina’s met enkele mooie voorbeelden van innovatieprojecten.

Zo wordt er sterk geïnvesteerd in innovatieve analyse­technieken om de kwaliteit/samen­stelling van het afval dat binnenkomt, over de transport­band rolt en de output die de fabriek verlaat te analyseren en stoor­stoffen (lachgasflessen, lithium-ion batterijen …) tijdig te verwij­deren. Inno­vaties die onder meer dienen om incidenten (branden, ontploffingen …) te voorkomen;

Afvaltransporten worden steeds vergezeld van identificatieformulieren en andere admini­stratieve documenten, zodat duidelijk is wat vervoerd wordt. Door deze papieren documenten te vervangen door een digitaal systeem waartoe vervoerders, verwerkers en autoriteiten toegang hebben, neemt de transparantie in het transport van afval en gerecyclede materialen toe;

Door blijvende innovatie worden steeds meer nieuwe toepassingsmogelijkheden gevonden voor afgedankte materialen waardoor de klimaat­impact van onze economie en maat­schappij verder daalt (productie van biogas op basis van organisch-biologisch afval ter vervanging van aardgas, CO2 opvangen en gebruiken als grondstof in de productie van bouwmaterialen …).