Hergebruik bij Vlaming vertraagt, ondanks groeiend bewustzijn

Hoewel steeds meer Vlamingen zich bewust zijn van de noodzaak om duurzamer te leven, blijkt uit nieuw onderzoek van de OVAM dat we daarom niet meer spullen gaan hergebruiken. Het hergebruik kent te weinig groei t.o.v. de ambities van de Vlaamse overheid om de materialenconsumptie tegen 2030 met 30 % te verminderen. De OVAM lanceert daarom een nieuwe campagne om hergebruik en herstel te stimuleren.

In 2023 lag het totaal hergebruik door Vlaamse huishoudens op 34,57 kg per inwoner, tegenover 35,53 kg in 2022 en 34,32 kg in 2021. Het totale hergebruik in Vlaanderen staat dus stil. Daarnaast streeft het lokaal materialenplan, dat de aanpak van het huishoudelijk afval en gelijkaardig bedrijfsafval in Vlaanderen behelst, naar een gemiddeld hergebruikspercentage van 50 % zonder elektrische en elektronische apparaten (EEA). Die doelstelling halen we met 55 % in 2023 wel. 

Specifiek voor kringwinkels berekenden we in 2023 een gemiddeld hergebruik van 5,9 kg/inwoner. De trendlijn is weliswaar stijgend, maar de laatste jaren kent het hergebruik in kilogram per inwoner te weinig groei. De doelstelling is immers om tegen 2030 per inwoner gemiddeld 8 kg goederen te hergebruiken. 

De selectieve inzameling, met controle op hergebruik, is één van de basisdoelstellingen van kringwinkels. Deze inzameling omvat de goederen gebracht door de burgers en de ophaling bij burgers en bedrijven aan huis. De inzameling per inwoner verrekend op basis van een gestegen inwonersaantal van 2023 komt op een gemiddelde van 12,6 kg per inwoner (t.o.v. 12,7 kg in 2022).

Hoewel de inzameling en het hergebruik in kg in 2023 vertraagt, toont het rapport aan dat het aantal klanten en winkels jaarlijks stijgt. Dat wijst op een groeiend bewustzijn bij de Vlaming om vaker te kiezen voor herstel, hergebruik of recyclage. Deze trend wordt ook bevestigd in een recente bevraging door iVox in opdracht van Mind the Gap: maar liefst twee op de drie Vlamingen is het eens met de uitspraak “Waarom iets nieuws kopen, als het ook tweedehands kan?”. 

In kringwinkels blijken vooral kleding, boeken en speelgoed populaire tweedehandsartikels:  

Meer en meer mensen vinden de weg naar kringwinkels en tweedehandsaanbod omwille van verschillende redenen: 

“Bovenstaande cijfers geven aan dat we vooruitgang boeken in ons duurzaamheidsdenken, maar ook dat er nog kansen liggen,” stelt Vlaams minister van Omgeving en Landbouw Jo Brouns. “Hergebruik en herstel zijn onmisbare bouwstenen voor een duurzame en circulaire economie. Door meer hergebruik verminderen we de afvalberg en bouwen we tegelijk aan een lokale economie met nieuwe banen. Zo dragen we samen bij aan een duurzaam Vlaanderen voor iedereen.”

De OVAM wil de consument alvast op weg helpen met een nieuwe campagne die het belang van hergebruik en herstel in een circulaire economie onderstreept.

“De komende dagen brengen we een magazine, een podcast en verschillende video’s uit met tips hoe u uw spullen langer kunt gebruiken of waar u kapotte apparaten kunt (laten) herstellen. Door producten langer te gebruiken en vaker te repareren, verminderen we niet alleen de afvalberg, maar creëren we ook nieuwe economische kansen voor Vlaanderen,” zegt Jan Verheyen. “De reparatiesector groeit gestaag en kan in Vlaanderen duizenden nieuwe jobs opleveren.”

Meer info over de campagne vindt u op https://ovam.vlaanderen.be/herkans . Hier kunt u alvast het magazine en het rapport ‘Hergebruik in Vlaanderen lezen. De podcast en de video’s worden binnenkort toegevoegd.