Samen bouwen aan circulaire eco-systemen voor verpakkingsmaterialen

“Never a dull moment: alles wordt ooit afval, wat de recyclingsector ontzettend boeiend maakt”, volgens Francis Huysman, CEO van Fost Plus. Dat hij geprikkeld bleef door de uitdagingen in de sector, maakt dat hij er al meer dan dertig jaar in vertoeft. Vandaag ziet hij vooral veel kansen voor Fost Plus om een verbindende rol te spelen in het sluiten van de materiaalcyclus. 

In 2024 vierde Fost Plus haar 30-jarig bestaan. Destijds werd de vzw opgericht om de terugnameplicht van bedrijven voor huishoudelijke verpakkingen te organiseren. Met een recyclingpercentage van 97% is België koploper in Europa. “We zijn trots op ons parcours, maar vandaag kijken we vooruit. Circulariteit is geen buzzwoord maar een absolute noodzaak gezien de urgentie van de klimaatproblematiek”, zegt Huysman. Ook bedrijven – de leden van Fost Plus – beseffen dat het anders moet en beter kan. “Bedrijven zijn zich bewust dat al hun stakeholders, met de consument voorop, verwachten dat ze hun verantwoordelijkheid nemen voor ons leefmilieu.” Een voorbeeld? De Belgische bedrijfswereld nam vrijwillig het initiatief te nemen om tegen eind 2025 uitsluitend recyclebare verpakkingen op de markt te brengen. Met de deadline in het verschiet denken ze na over nieuwe businessmodellen met herbruikbare verpakkingen of zonder verpakking als volgende grote werf. 

Maatschappelijke rol 

Ook de rol van Fost Plus evolueert, volgens Huysman. “Vandaag zijn we een spil in de circulaire economie omdat we niet enkel onze operationele rol vervullen, maar ook een maatschappelijke rol opnemen. Samen met onze partners creëren we een ecosysteem waarin we verder kijken dan recycling en inzetten op duurzaam materiaalbeheer. Sorteren en recyclen maken daar deel van uit, maar ook vermijden dat verpakkingen zwerfvuil worden, ecodesign en de transitie naar hergebruik in de gewoontes van de consument introduceren.” De uitbreiding van de blauwe zak, de focus op van lokale recycling, projecten zoals slim statiegeld zijn slechts enkele voorbeelden van hoe Fost Plus innoveert en oplossingen aanreikt. “We doen het niet alleen. Om circulariteit in de praktijk waar te maken, moet je samenwerken. We zien onszelf als een orkestmeester die silo’s doorbreekt en verschillende stakeholders samenbrengt.”  

Lokaal de cirkel rond maken 

Europese wetgeving verplicht bedrijven om circulair te denken en handelen. Met de bouw van zes recyclingfabrieken voor plastic verpakkingsmateriaal stoomt Fost Plus België klaar als recyclagehub voor de toekomst. “Lokaal recyclen heeft alleen maar voordelen. Minder transport bijvoorbeeld maar ook nauwere samenwerking met de recyclagepartners. Zo is contractueel bepaald dat het recyclaat uit de pmd-zak moet terugvloeien naar de Belgische markt. Bovendien wordt vandaag al meer dan 90% van het recyclaat van heldere en blauwe PET-flessen gebruikt voor nieuwe drankflessen. Van in de blauwe zak terug naar het winkelrek dus.” Volgens Huysman wordt chemische recycling een gamechanger voor de toekomst. “We staan al ver. We sorteren vandaag zestien verschillende materiaal­stromen uit de blauwe zak en we testen volop met robottechnologie en AI. Maar we moeten blijven investeren in nieuwe technologieën, zeker met het oog op de nieuwe Europese doelstellingen rond circulariteit in voedingsverpakkingen. Efficiënte chemische recycling op grote schaal is de volgende grote doorbraak, daarvan ben ik overtuigd.” 

Van hoofd naar hart

Innovatie is de rode draad in het verhaal van Fost Plus. “Net zoals de wereld niet stilstaat, moet ook onze denkwijze evolueren. We mogen ons niet vastklampen aan systemen die al meer dan 100 jaar bestaan of klakkeloos overnemen wat op een ander werkt. Ons motto is om het goede te behouden en daarop voort te bouwen, met oog voor de lokale noden en opportuniteiten”, legt Huysman uit. Bij elke beslissing moet het gemak van de burger vooropstaan. “Laagdrempeligheid en betrokkenheid zijn belangrijk. We moeten van het hoofd naar het hart van de burger gaan, zodat verantwoord met verpakkingen en materialen omgaan een automatisme wordt. Zowel binnen- als buitenshuis.”