Hoe redden we textielrecyclingbedrijven?

De productiviteit van onze textielrecyclingbedrijven staat steeds meer onder druk. De (ultra)fast fashion van webwinkels als Shein en Temu verovert de wereld, en dat gaat ten koste van de tweedehandsmarkt. Letterlijk, want de afgelopen maanden zijn de prijzen voor de tweedehandskledingexport met meer dan 50% gezakt. Aangezien die exportprijzen de inzameling en sortering van weggegooid textiel financieren, heeft textielrecuperatie hier zwaar onder te lijden. 

Textielrecycling is in een neerwaartse spiraal terechtgekomen. De eerste bedrijven vielen al om. Het Nederlandse Ada Textiel Recycling moest in juni de deuren sluiten. Maar ook textielrecyclingbedrijven in België voelen de gevolgen. “De wereld wordt overspoeld met goedkoop Chinees textiel”, legde Dimitri Bohez, zaakvoerder van Limbotex uit aan Het Belang van Limburg. Het bedrijf uit Peer maakt meer dan de helft van de Limburgse kledingcontainers leeg. “Sommige landen zijn als afzetmarkt opgedroogd, bepaalde artikels die we vroeger vlot verkochten, blijven nu in onze stock zitten. Shorts, hemdjes en dameskleedjes kregen we vroeger makkelijk verkocht in Afrika, maar nu blijven we ermee zitten. Onze omzet is met 20 à 30% gedaald. Het is moeilijk concurreren want de nieuwe kledij die giganten als Shein en Temu aanbieden is nauwelijks duurder dan tweedehands.”

De markt voor textielrecycling krijgt de rekening overigens tweemaal gepresenteerd. Want de kwaliteit van die ‘nieuwe’ nieuwe kledij is navenant de prijzen: bijzonder laag. Dat maakt dat heel wat stukken die dan in de kledingcontainers terechtkomen niet meer dienen voor hergebruik, terwijl de recyclingindustrie net daar het gros van zijn inkomsten haalt om de rest van de activiteiten te financieren. Als we de cijfers erbij halen vertelt de Vlaamse monitor voor circulaire economie dat 5,4% van het ingezamelde textiel verkocht of hergebruik werd in Vlaanderen in 2022. Nog eens 29,1% kreeg een tweede leven buiten Vlaanderen. De rest, zo’n 65% gaat naar recycling of verbranding. In de afgelopen zes maanden zijn de prijzen voor tweedehands gemiddeld met 45% gedaald, voor sommige items zelfs tot 70%. 

Het volledige systeem zal op de schop moeten om de textielrecyclingbedrijven weer ademruimte te geven. Bohez pleit voor UPV-systemen. “De situatie weegt enorm op ons bedrijf. Dit is een arbeidsintensieve sector met veel manueel werk. Het kan geen maanden meer duren. Europa kijkt heel streng toe op tweedehands textiel dat geëxporteerd wordt. Gelukkig begint het zich nu ook te realiseren dat er strengere controle nodig is op textiel dat Europa binnenkomt. Je kunt bijvoorbeeld producenten zelf verantwoordelijk stellen voor hun afval.” En daar wordt achter de schermen weldegelijk aan gewerkt. “In Vlaanderen bereiden we momenteel zo’n producentenverantwoordelijkheid voor met als doelstellingen onder meer: meer lokaal hergebruik, opzetten van recyclinginrichtingen en meer gebruik van recycled content in nieuw textiel”, bevestigt afvalstoffenmaatschappij OVAM aan Het Belang van Limburg.

Daarnaast zal ook de inzameling op een andere manier georganiseerd moeten worden. Nu betalen textielrecyclingbedrijven aan gemeenten een bijdrage om een kledingcontainer te mogen plaatsen. Dat zal in de toekomst andersom moeten, waarbij er betaald wordt om de kledij net kwijt te geraken. De prijzen die gemeenten vragen blijken in elk geval al te dalen. Is de kentering ingezet?