Duurzame normen voor bouwmaterialen op komst

Europa heeft een voorlopig akkoord bereikt over de herziening van de bouwproductenverordening (CPR). Die moet vanaf 2025 zorgen voor meer digitalisering, harmonisatie maar vooral ook duurzaamheid. De bouwsector heeft immers een stevige voetafdruk. Ze is verantwoordelijk voor bijna 40% van het totale energieverbruik, een derde van het totale waterverbruik, 35% van alle afval en 36% van de totale CO2-uitstoot binnen de Europese Unie. Tijd voor verandering dus.

“In de bouw wordt vandaag amper 1% van de bouwmaterialen hergebruikt, gewoon omdat er geen productnormen zijn die ontmanteling en hergebruik vergemakkelijken”, vertelt Europarlementslid voor Groen Sara Matthieu die rapporteert over deze wetgeving in het Europees Parlement. “Om het gebruik van duurzame en veilige bouwproducten te versnellen, leggen we met deze wet de lat van onze productstandaarden hoger. Een goeie zaak die leidt tot een klimaat- en milieubeleid dat zowel mens en planeet beschermt, en een eerlijk speelveld biedt aan onze bedrijven.” 

Milieueisen voor producten

Om consumenten te informeren over de impact van bouwproducten, zullen de fabrikanten moeten communiceren erover. Milieu-, functionele en veiligheidsprestaties zullen moeten gedeclareerd worden. Er komt een lijst met een aantal milieueisen (vanaf 2026 zouden het er zes zijn, vanaf 2030 negentien) die fabrikanten in de toekomst moeten vermelden in de prestatie- en conformiteitsverklaring en dat voor elke fase in de levenscyclus van hun producten. Informatie die wordt samengevat in een digitaal productpaspoort. Op die manieren moet het een stuk eenvoudiger worden om materialen met elkaar te vergelijken, maar ook om instructies of bijkomende informatie te raadplegen. Dit kan bijvoorbeeld door middel van een QR-code. Bovendien moet dit digitaal productpaspoort de basis leggen om de zogenaamde ‘gebouwlogboeken’ en ‘renovatiepaspoorten’ te voeden. Het kadert dus in een algemene beweging die voor meer duurzaamheid moet zorgen. 

Bijkomende elementen

De herziening bevat nog bijkomende elementen om duurzaamheid in de bouwsector te versterken. Fabrikanten zullen bijvoorbeeld verplicht wisselstukken moeten voorzien aan een betaalbare prijs en leveringstermijn. Overheden krijgen dan weer de mogelijkheid om duurzaamheid op te nemen als criterium voor bouwwerken bij overheidsopdrachten. Hergebruikte en gerecyclede bouwmaterialen vallen nu ook specifiek onder de nieuwe regels. Ze krijgen dus een CE-markering en moeten vergezeld zijn van een productprestatieverklaring. Hierdoor kan een fabrikant die deze in de handel brengt bijkomende informatie opvragen aan zijn leverancier (bijvoorbeeld sloper) over het eerdere gebruik van het product en over het proces van verwijdering.

Volgende stappen

Het gaat wel nog om een voorlopig akkoord dat in april de zegen kreeg van het Europese Parlement. Het is nu aan de Commissie om zelf standaarden en minimale duurzaamheidsvereisten uit te werken. Zij zal tevens een duurzaamheidslabel moeten uitwerken voor bouwmaterialen in doe-het-zelf-zaken en onderzoeken of een systeem van uitgebreide producentenverantwoordelijkheid ingevoerd kan worden. “Het Europees Parlement vraagt de Commissie ook een duurzaamheidslabel uit te werken voor bouwproducten in doe-het-zelfzaken, minimumregels voor openbare aanbestedingen en standaarden voor het hergebruik van bouwproducten”, benadrukt Matthieu. Ook in de bouw kan worden gewerkt met inzameling en hergebruik, zoals dat nu al gebeurt in België voor verpakkingen (Fostplus), elektronica (Recupel) of batterijen (Bebat).