Wat verandert er?

De invoering van de Omgevingswet is een enorme operatie geweest. Niet vreemd dus dat er na de start snel aanpassingen nodig zijn. Een belangrijk deel hiervan gebeurt via de zogeheten verzamelbesluiten. Dit zijn correctierondes waarin zowel fouten worden hersteld als beleidsmatige wijzigingen worden doorgevoerd.

In dit artikel lichten we een aantal relevante wijzigingen uit de Verzamelbesluiten 2025 en 2026 toe, met name die van belang zijn voor recyclingbedrijven, sloopaannemers en grond- en wegenbouwers.

1. Bewerken van steen – gelijke regels voor iedereen

Tot nu toe gelden er verschillende regels voor steenbewerking, afhankelijk van of dit op locatie of in een vergunde inrichting gebeurt. Dit komt doordat de regels voor vergunde activiteiten in het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) zijn opgenomen en die voor mobiel breken in het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl). Volgens het Bal moet de puinbreker in een gesloten ruimte staan en volgens het Bbl niet. De maatregelen die het Bal eist, zijn van dien aard dat deze de markt zullen ontwrichten: dit levert een ongelijk speelveld op.

Wat verandert er?

Artikel 4.313 van het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) wordt aangepast. Artikel 4.313 wordt gewijzigd door aanpassing van het tweede en het derde lid.

• lid 2:
  De vereiste dat steen in een gesloten ruimte wordt bewerkt, geldt niet voor het: a. stralen van steen, wanneer dit plaatsvindt met gereedschap dat is uitgerust met een geïntegreerde stofafzuiginstallatie; b. breken van puin, wanneer dit plaatsvindt met een puinbreker die is uitgerust met doelmatige stofbestrijdingstechnieken.

• lid 3:
  Onder doelmatige stofbestrijdingstechnieken in het tweede lid, onder b, wordt verstaan: a. effectieve natte werkmethoden, waarbij de waterstraal of het watergordijn zo is gedimensioneerd dat geen visueel waarneembare stofverspreiding optreedt op 2 m van de stofbron; of b. effectieve mechanische stofafzuiging, waarbij de emissies langs een waterwand of door een geschikte filterende afscheider worden geleid, zodat geen visueel waarneembare stofverspreiding optreedt.

• Het vierde en het vijfde lid komen te vervallen:
  Deze regels gelden straks ook voor mobiel breken onder het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl), zodat er eindelijk sprake is van gelijke eisen.

2. Bewerken van hout – uitzondering voor snoeihout

Voor het bewerken van hout zijn in de verzamelbesluiten geen grote veranderingen aangekondigd en blijft dus gelden dat dit in een gesloten ruimte moet. Nieuw is de uitzondering voor mobiel verkleinen van houtachtige plantenresten op locatie.

3. Opslag van stuifgevoelige goederen – weinig verandering, wel discussie

De bestaande regels voor stuifgevoelige producten zijn met de invoering van de Omgevingswet en het Bal stevig aangetrokken. Hier is veel discussie over de (on)uitvoerbaarheid, maar de verzamelbesluiten passen deze (nog) niet aan. Goederen in stuifklassen S1 t/m S4 (zoals zand en grond) moeten in een gesloten ruimte worden opgeslagen. Puingranulaat valt in stuifklasse S5 en valt buiten deze eis.

Wat verandert er wel?

Artikel 4.1069 over het laden en lossen van stuifgevoelige stoffen wordt herschreven, met duidelijker tekst, maar zonder inhoudelijke wijziging.

4.  Asbestverwijdering – extra zorgplicht

In artikel 7.21 Bbl worden de eisen rond asbestverwijdering aangescherpt:

• De clausule ‘anders dan in uitoefening van beroep of bedrijf’ vervalt;
• Nieuw: geen resten achterlaten, en verspreiding zoveel mogelijk voorkomen tijdens verwijderen, scheiden, verpakken.

Deze wijziging wordt ook in het Asbestverwijderingsbesluit 2005 doorgevoerd. 

Verzamelbesluit 2026 – bodem en bouwstoffen

1. Staalslakken – nu ook meldplicht

Toepassing van mengsels met meer dan 20% staalslakken valt straks onder de meldplicht, net zoals bij AVI-bodemassen en immobilisaten (artikel 4.1258 Bal). Voor de volledigheid: de Staatssecretaris heeft voor staalslakken recent een specifieke ‘pauzeknop’ voor de toepassing van staalslakken ingevoerd, die nog verder gaat dan wat er in het verzamelbesluit staat. Deze is eveneens is gericht op de mengsels met meer dan 20%. Mengsels met minder dan 20% staalslakken zijn verondersteld een lager risico te bevatten en zijn uitgezonderd van de pauzeregels. Zij hebben geen meldplicht.

2. Herintroductie uitzonderingen bij hergebruik bouwstoffen

In artikel 25h van het Besluit bodemkwaliteit worden oude uitzonderingen uit de eerdere regelingen hersteld. Dit houdt in dat er geen milieuverklaring is vereist bij hergebruik van:

• Metselmortel en natuursteen (uitgezonderd breuksteen);
• Bouwstoffen die onveranderd opnieuw worden toegepast;
• Teervrij asfalt dat in dezelfde weg wordt hergebruikt;
• Tijdelijk verwijderde bouwstoffen die onbewerkt op dezelfde plek terugkeren;
• Toepassing door particulieren tot maximaal 25 m³.

3. Graven in de bodem – compleet herzien

De regels rond graven in (on)verontreinigde bodem worden grondig aangepast in paragrafen 4.119 en 4.120 van het Bal. Dit artikel gaat daar niet verder op in.

Tot slot – nog even geduld

De officiële publicatie in de Staatscourant van de verzamelbesluiten is nog niet voor alle punten afgerond. Tot het moment van publicatie en formele inwerkingtreding gelden de huidige regels van de Omgevingswet. Pas na publicatie in de Staatscourant hebben de regels formele status. Voor die tijd kan er mogelijk wel worden geanticipeerd op deze wijzigingen, om ingrepen te voorkomen die korte tijd later onnodig zijn gebleken. Let op: Dit artikel geeft een beknopt overzicht. Voor uitvoering is raadpleging van de officiële teksten noodzakelijk.