De fiscale plannen van het kabinet voor de afvalsector werken averechts en brengen de circulaire economie ernstige schade toe. Dat blijkt uit een speelveldtoets van PwC Strategy&, uitgevoerd in opdracht van de Vereniging Afvalbedrijven. De aangekondigde belastingmaatregelen – oplopend tot 567 miljoen euro per jaar – leiden volgens het rapport tot minder recycling, export van afval, vertraging van CO₂-opslagprojecten en verlies van banen en innovatie.
De heffingen op afvalverbranding en CO2-uitstoot raken vooral sorteer- en recyclingbedrijven. Door de hoge kosten worden reststromen duurder om te verwerken, waardoor Nederlandse bedrijven hun concurrentiepositie verliezen ten opzichte van buitenlandse spelers en ‘virgin’ materialen. Nederland kent al de hoogste belastingdruk op afvalverwerking in Europa. In buurlanden als Duitsland, België en Frankrijk zijn de tarieven aanzienlijk lager of ontbreekt een CO2-prijs volledig. Dit schept een ongelijk speelveld en vergroot de kans dat afval- en recyclingactiviteiten uit Nederland verdwijnen. PwC waarschuwt voor een reëel risico op afname van recyclingactiviteiten in Nederland en een toename van afvalexport, onder meer naar Duitsland, Scandinavië en Oost-Europa.
De impact is breed: faillissementen in de plastic recycling nemen toe, investeringen in verduurzaming stagneren en het project Aramis – bedoeld voor CO2-opslag in lege gasvelden – dreigt vertraging op te lopen. “De heffingen ontmoedigen afvalenergiecentrales om te investeren in CO2-afvang”, stelt Bart van de Leemput, voorzitter van de Vereniging Afvalbedrijven. PwC voorspelt een daling van de bedrijfsresultaten van de sector met 125% in 2030 en 133% in 2035 en ontslag van medewerkers.
De Vereniging Afvalbedrijven roept het kabinet op om de maatregelen uit te stellen en samen met het bedrijfsleven een beter plan te ontwikkelen. “We willen bijdragen aan circulaire doelen, maar daarvoor is een stabiel investeringsklimaat nodig”, aldus Van de Leemput. Zonder koerswijziging dreigt Nederland zijn positie als koploper in recycling en verduurzaming te verliezen.