Van koffiegruis naar handzeep

Koffie wordt het zwarte goud genoemd. Maar wist u dat er ook waarde zit in het afval-product van koffie, het koffiegruis? Net dat potentieel probeert oprichter Lukas Van Quickelberghe te ontginnen. Want koffiegruis biedt bijzonder veel mogelijkheden voor upcycling: van herbruikbare koffiebekers tot high-end comesticaproducten en design bloembakken. De mogelijkheden zijn legio. Wat begon als een afstudeerproject is intussen uitgegroeid tot een veelvelovende start-up die na vier jaar al zwarte cijfers draait. Dankzij heel veel passie en doorzettingsvermogen en met de steun van ondernemer en investeerder Erik Groes.

Groes maakte als bij toeval kennis met Van Quickelberghe. “Ik bezocht een beurs in Gent waar studenten hun eindwerken rond circulariteit voorstelden. Het koffiegruis sprong meteen in het oog.” Waarom net koffie? “Omdat er elk jaar miljoenen tonnen koffiegruis op een afvalberg landen. Een Belg drinkt gemiddeld 800 kopjes koffie per jaar. Slechts 1% van de gezette koffie wordt daadwerkelijk gebruikt, waardoor er 67.000 ton koffiedik als afval eindigt. En dat heeft een aanzienlijke milieu-impact: de verwerking van 1 kg genereert 775 g CO2, het equivalent van een wagen die 7 km rijdt.”

Inkomende stroom onder controle

Grounds Up heeft de ambitie om ’s wereld grootse verwerker van koffieafval te worden. “Maar eerst van België”, vertelt Groes met een knipoog. “Koffiegruis kan een bouwsteen vormen in tal van materialen. Maar daarin schuilt ook het gevaar als start-up: je kan niet op alles schieten. Het is cruciaal om de juiste focus te houden en stap voor stap te groeien. Dat is de ervaring die ik inbreng”, aldus Groes. En stappen zetten heeft Grounds Up zeker al gedaan. Met IKEA en Brussels Airport heeft het twee mooie partnerschappen op zijn conto. “Dat zijn ‘koffiehotspots’, plekken waar we op een relatief beperkte oppervlakte veel koffiegruis inzamelen. Er zijn immers wel wat uitdagingen aan upcycling van koffiegruis: voor een batch hebben we voldoende volume nodig, maar tegelijk moet het koffiegruis ‘vers’ genoeg zijn om te verwerken, zodat er geen schimmelvorming ontstaat. Technologisch zijn daar wel oplossingen voor – je zou het bijvoorbeeld vacuüm kunnen inzamelen – maar je wil het zo makkelijk mogelijk houden voor de gebruiker. Met deze twee partners hebben we de aanvoer perfect onder controle.”

Al drie producten uit koffiegruis

De eigenlijke verwerking gebeurt in Gent. Vandaag nog een semi-automatisch proces waar Van Quickelberghe met hart en ziel voor instaat. Groes: “Uiteindelijk zit daar ook onze knowhow: om van het koffiegruis een stabiele grondstof te maken.” Ongeveer 90% van wat de productie ingaat komt er na decontaminatie, drogen en persen uit als koffieolie of koffieperskoek. “Die mengen we dan verder.” Het resultaat is ‘groundulates’ een mengeling van gerecycled polyprop en 20% koffie, een materiaal dat dan verder via extrusie of 3D-printen kan dienen om nieuwe producten van te maken. Een eerste voorbeeld daarvan is een herbruikbare, hersluitbare koffiebeker, de NaveRo Cup, die voor 20% uit koffiegruis bestaat. Binnenkort volgt een lijn van design bloempotten, 3D-geprint op maat “Tegen eind dit jaar zal er een derde product zijn: een hoogwaardige handzeep gemaakt uit de koffie-olie”, vertelt Groes.

Verder stap voor stap opschalen

En wat zijn dan de volgende stappen? “Vandaag zijn we een start-up die 50 à 60 ton per jaar ophaalt, morgen willen we evolueren naar een industrieel proces dat 300 à 500 ton koffiegruis verwerkt. Maar dan moet je hele procesflow kunnen volgen om te voldoen aan de marktvraag die volgt. Daarom is het zo belangrijk om niks te overhaasten en blijvend uit te kijken naar partnerschappen die je weer verder kunnen helpen”, besluit Groes.