Laatste onderhandelingen in Genève voor een VN-Kunststoffenverdrag

Van 5 tot 14 augustus 2025 vinden in Genève de onderhandelingen plaats van het Intergouvernementeel Onderhandelingscomité (INC 5.2) voor een wereldwijd, juridisch bindend verdrag tegen kunststofvervuiling. Want jaarlijks komt miljoenen ton kunststof in rivieren, oceanen en ecosystemen terecht. Deze sessie in Genève zou de finale onderhandelingsronde moeten zijn, met als doel een akkoord te bereiken dat de volledige levenscyclus van kunststoffen aanpakt — van productie tot en met afvalbeheer.

Sinds 2022 onderhandelen de VN-lidstaten over een wereldwijd, juridisch bindend verdrag om kunststofvervuiling aan te pakken. Tijdens de vorige sessie in het Zuid-Koreaanse Busan (INC 5.1) werd een coalitie gevormd van een honderdtal landen. Deze groep erkent de nood aan een evenwicht tussen ambitieuze maatregelen en een correcte financiering.

Voortrekkersrol

De Belgische delegatie, met experten van de FOD Volksgezondheid, de FOD Buitenlandse Zaken, het Departement Omgeving en de OVAM, speelt een voortrekkersrol bij de onderhandelingen. Dat komt onder meer omdat we als land een sterke traditie in recyclage hebben en tegelijkertijd inzetten op preventiemaatregelen.

België pleit onder meer voor:

• minder primaire productie;
• productontwerp verbeteren;
• recyclage van kunststoffen bevorderen
• wereldwijde maatregelen doorheen de volledige levenscyclus van kunststoffen.  

Vlaanderen nam in 2020 het initiatief met een vijfjaren beleidsplan rond kunststoffen, waarin internationale actie expliciet werd opgenomen. Vlaanderen wil zo mee zijn verantwoordelijkheid opnemen, ook internationaal.

“In Vlaanderen zijn we top in recycleren, ook van kunststoffen. Het aanpakken van kunststofvervuiling én het afbouwen van de productie van virgin kunststoffen, zijn uitdagingen die we globaal samen moeten aanpakken. Ik hoop dat dit verdrag ook een boost zal geven aan recyclage en vervuiling wereldwijd kan aanpakken”, zegt Vlaams minister van Omgeving Jo Brouns.

Zero waste-picknick

De onderhandelingen in Genève vinden plaats in een geopolitiek gespannen klimaat. Toch blijft België inzetten op consensus en samenwerking met een gedreven team. Dat willen ze ook in de praktijk tonen: de Belgische delegatie reisde samen met een minibus naar Genève en organiseerde onderweg een zero waste-picknick en een clean-up actie aan Lac de Vouglans in Frankrijk. Op een ogenschijnlijk propere plek verzamelde het Belgische team in amper een uur tijd een volle zak met veelal kunststof afval. Het meest gevonden item waren sigarettenpeuken. Zorgwekkend echter was ook het aantal microplastics (plastic nurdles) dat werd gevonden op één vierkante meter. Deze soms onzichtbare deeltjes vormen een groeiend risico voor zowel het milieu als de menselijke gezondheid.

Met deze inspanningen hoopt België bij te dragen aan een historisch akkoord dat kunststofvervuiling structureel onder handen neemt.