Kunststof recyclingsector kraakt onder druk: dringend actie vereist om concurrentieverlies te vermijden

Kunststof recycling in België, en bij uitbreiding Europa, bevindt zich op een kantelpunt. Terwijl beleidsambities blijven inzetten op circulariteit en klimaatneutraliteit, dreigen recyclingbedrijven kopje onder te gaan door structurele economische druk. De combinatie van uitzonderlijk lage prijzen voor nieuwe kunststoffen (virgin plastics), hoge energie- en loonkosten, en een gebrek aan effectieve beleidsinterventie maakt de situatie vandaag acuut. Zonder corrigerende maatregelen dreigen investeringen weg te vloeien naar het buitenland en dreigt een decennialang opgebouwde recyclage-infrastructuur onherroepelijk afgebouwd te worden.

De prijsconcurrentie tussen virgin en gerecyclede kunststoffen is structureel oneerlijk. Recyclingbedrijven opereren binnen strikte Europese milieunormen en kampen met hoge energie- en loonkosten. Virgin kunststoffen daarentegen worden geproduceerd op basis van fossiele grondstoffen, vaak in landen buiten de EU, waar productieomstandigheden goedkoper zijn en overheidssteun niet ongebruikelijk is. Die marktdynamiek ondermijnt de vraag naar gerecyclede kunststoffen, zelfs in toepassingen waar ze technisch perfect inzetbaar zijn. Aankopers vergelijken immers vooral op prijs, en die van virgin kunststoffen beweegt mee met de internationale olieprijzen. Dat leidt tot onvoorspelbare prijsschommelingen en zet recyclingbedrijven structureel onder druk. In de kern gaat het om een ongelijke vergelijking, aangezien de milieuwinsten van recycling niet in rekening worden genomen in de prijszetting. Dit zet gerecycled materiaal systematisch op achterstand.

Acute liquiditeitsdruk: “het is vijf voor twaalf”

De voorbije maanden lieten meerdere recyclingbedrijven weten dat hun operationele kosten onhoudbaar worden. Vooral het tweede kwartaal van 2025 blijkt financieel rampzalig voor een deel van de sector. Verschillende bedrijven overwegen daarom hun installaties naar goedkopere markten te verhuizen. Als dat gebeurt, dreigt België een aanzienlijk deel van zijn recycling-capaciteitte verliezen, en dat verlies is mogelijk onomkeerbaar. De ambitie om van Vlaanderen een circulaire hub te maken, komt daarmee op de helling te staan. Tegelijk zou ons land opnieuw strategische autonomie inleveren, door meer materialen uit het buitenland te moeten invoeren. Terwijl net het omgekeerde de bedoeling was: werk maken van een groene herindustrialisering in België én Europa.

Dringend nood aan maatregelen

Hoewel structurele oplossingen op middellange en lange termijn noodzakelijk blijven, is er vandaag dringend nood aan directe interventies om de overlevingskansen van kunststof recyclingbedrijven veilig te stellen. Een tijdelijke verlaging van de energiekosten, bijvoorbeeld via gerichte compensatiemechanismen, zou een eerste stap zijn om de liquiditeitsdruk enigszins te verlichten. Dit zou niet alleen financiële ademruimte bieden, maar ook een broodnodig signaal van erkenning en steun betekenen voor de sector.

Vraag om consistent beleid, voor de lange termijn

Zowel België als Europa formuleren ambitieuze doelstellingen op het vlak van circulariteit, CO2-reductie en materiaalhergebruik. Zonder een sterke en toekomstbestendige recyclingsector blijven die doelstellingen echter buiten bereik. Een consistent beleid vraagt daarom bescherming van de sector tegen externe marktverstoringen en interne kostenhandicaps. Daarnaast is stabiele, afdwingbare regelgeving cruciaal om investeringszekerheid te garanderen. De recente beslissing tot een exportverbod op kunststofafval buiten de EU biedt kansen voor binnenlandse recycling, maar alleen als dit beleid wordt volgehouden. Een terugdraaiing binnen enkele jaren zou het vertrouwen ondermijnen en noodzakelijke investeringen afremmen. Langetermijnzekerheid is essentieel voor schaalvergroting en verankering van recyclingcapaciteit in de eigen regio.  Denuo roept, samen met zijn leden en Europese partners, op tot een spoedige dialoog met regionale en federale beleidsverantwoordelijken. De recyclingsector heeft jarenlang geïnvesteerd in innovatie, duurzame verwerking en jobcreatie. Die inspanningen mogen niet verloren gaan door een gebrek aan daadkracht in crisistijd.