Brandgevaar in de afval- en recyclingsector: wie blust straks het vuur?

Zomer staat voor zon en warmte. Maar in de afval- en recyclingsector is het het hele jaar door heet. Niet door de temperaturen, maar door het groeiende brandgevaar dat verkeerd gesorteerde lithium-ionbatterijen met zich meebrengen. Een muzikale wenskaart in de papierbak, een elektrische tandenborstel bij het restafval, een e-bike in de metaalcontainer of speelgoed met batterijen in de pmd-zak… elke dag opnieuw riskeren de werknemers in onze sector hun veiligheid en het probleem wordt alleen maar groter. Wat kunnen we doen om onze mensen, onze installaties én de circulaire economie te beschermen?

Denuo voert al jaren actie tegen deze problematiek. Samen met onze leden, partners, brandweer, beheersorganismen en andere stakeholders hebben we het probleem grondig bestudeerd zodat we als sector preventief kunnen optreden. Dit heeft begin 2025 geleid tot een reeks best practices voor onze sector rond brandpreventie. Die bundelt maatregelen die bedrijven kunnen nemen om hun personeel te beschermen, branden te voorkomen of in te dijken, en de risico’s voor mens, milieu en omgeving te beperken. Het gaat niet om één wondermiddel, maar om een combinatie van acties: van personeelstrainingen over de installatie van thermische camera’s gekoppeld aan sprinklersystemen, tot doordacht compartimenteren van afvalopslagzones. Dankzij deze leidraad kunnen onze meer dan 200 leden ervaringen uitwisselen én aantonen dat de sector zijn verantwoordelijkheid neemt, ook al blijft het aantal branden in onze sector helaas toenemen. Naast deze leidraad zijn er ook andere initiatieven met de gewestelijke overheden om het brandgevaar in onze sector in te dijken:

• Verzamelen van brandstatistieken;
• Sensibiliseringscampagnes door Denuo, Bebat, Recupel en Fost Plus;.
• Gesprekken op federaal niveau over productnormering, om batterijhoudende producten veiliger te maken voor onze sector.

Wat met Europa?

Het probleem stopt niet aan onze landsgrenzen. In heel Europa groeit het aantal lithium-ionbatterijen in omloop, en daarmee ook het brandgevaar. Daarom hebben onze Europese koepelfederaties – EuRIC, FEAD en FERVER – samen met andere partners een oproep gelanceerd aan de Europese Commissie. In een gezamenlijke brief vragen ze onder meer:

• De invoering van een statiegeldsysteem voor lithium-ionbatterijen;
• Een verbod op overbodige, risicovolle producten, zoals muzikale wenskaarten, lichtgevende schoenen of elektronische wegwerpsigaretten;
• Een financieel steunmechanisme voor brandpreventie en -herstel binnen de afval- en recyclingsector.

Vooral dat laatste is cruciaal voor de toekomst van de sector. In België bestaat er al een systeem van uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV) voor batterijen, waarbij fabrikanten instaan voor de inzameling. Maar inzameling alleen volstaat niet meer. Denuo pleit ervoor om die verantwoordelijkheid uit te breiden zodat de producenten ook initiatieven op het vlak van preventie en veiligheid financieren. Alleen zo kunnen we batterijrecycling veilig én toekomstgericht organiseren.

Samen sterk voor veiligheid en circulariteit

Denuo en zijn meer dan 200 leden actief in de inzameling, sortering, recycling en verwerking van afval in België blijven zich inzetten om dit probleem aan te pakken. Ons doel: recycling van hoogwaardige materialen mogelijk maken binnen een veilige, circulaire economie. Er bestaat geen mirakel-oplossing, maar wél een reeks complementaire acties, gedragen door alle spelers binnen en buiten onze sector.

We staan als sector paraat. Maar we kunnen dit niet alleen. Met gerichte investeringen in preventie, aangepaste regelgeving en financiële steun kunnen we samen zorgen voor een veilige circulaire economie.