100.000 ton asbestafval aan huis opgehaald sinds start van de projecten

De voorbije maand werd een belangrijke mijlpaal bereikt in het Vlaamse asbestafbouwbeleid. Alle Vlaamse steden en gemeenten tezamen rapporteerden intussen bij de OVAM al meer dan 100.000 ton asbestcement dat zij aan huis ophaalden en dit bij ruim 63.000 burgers. Dit komt ongeveer overeen met 5 miljoen m² dak- en gevelbekleding. In 2018 kenden de eerste lokale asbestprojecten een vlotte start. Ze inspireerden vele andere regio’s en sinds 2022 zijn deze projecten in heel in Vlaanderen actief. Dankzij de subsidies van de OVAM kunnen burgers aan sterk verlaagd tarief gebruik maken van deze dienstverlening. Het bereiken van deze mijlpaal is een realisatie van formaat bij de inspanningen van de OVAM en van de lokale besturen om Vlaanderen asbestveilig te maken tegen 2040.

Vlaams minister van Omgeving Jo Brouns: “De succesvolle uitrol van de ophalingsprojecten voor asbestcement aan huis toont hoe krachtig samenwerking tussen lokale besturen en OVAM kan zijn. Dankzij deze aanpak wordt het voor burgers niet alleen eenvoudiger en voordeliger om asbest veilig te verwijderen, maar ontstaat er ook een positieve dynamiek in buurten. De zichtbaarheid van de projecten stimuleert anderen om mee te doen, en de lokale expertise zorgt voor een veilige en efficiënte uitvoering. Dit is een belangrijke stap in de richting van een asbestveilig Vlaanderen tegen 2040.”

Asbesthoudende bouwmaterialen werd tot aan de eeuwwisseling veelvuldig gebruikt, ook in woningen en gebouwen van particulieren. Uit ramingen van de OVAM uit 2019 bleek dat er nog ongeveer 2,3 miljoen tot asbesthoudende materialen in omloop zijn, waarvan ongeveer 865.000 ton in de particuliere woningmarkt. Een groot en erg zichtbaar deel daarvan zit in dak- en gevelbekleding.

Aan de ophaling aan huis zijn veel positieve aspecten verbonden:

• de burger geniet een voordelig tarief voor het afvoeren van het asbestcement;
• het wordt de burger makkelijk gemaakt: samen met de asbestzak of container krijg je beschermingsmiddelen voor twee personen en een handleiding “Hoe veilig aan de slag gaan?”;
• in sommige regio’s komt er ook een lokale asbestcoach ter plaatse om uitleg te geven. Waar er asbestcement te vinden is, zitten vaak ook nog andere asbestmaterialen. Asbestcoaches moedigen dan ook mee aan een asbestattest te laten opmaken. Tegen 2032 moet iedereen met een gebouw tot 2001 zich immers via een asbestattest informeren over de aanwezige asbestrisico’s;
• de projecten bieden een sociale stimulans: ze zijn zichtbaar in het straatbeeld waardoor buren of vrienden ook sneller geneigd zijn er gebruik van te maken;
• de ophaling verloopt veiliger t.o.v. de vroegere praktijk om asbestafval van platen in de koffer of de aanhangwagen te proppen om naar het recyclagepark te rijden. Je kan als burger echter nog steeds kosteloos asbestcement naar het recyclagepark brengen, zij het wel verpakt.

De OVAM investeerde tot nog toe 38 miljoen euro subsidies in de ophalingsprojecten. Dankzij relancemiddelen ‘Vlaamse Veerkracht’ lopen de huidige projecten alvast nog tot minstens midden 2026 in heel Vlaanderen.  

Doordat deze inzamelprojecten laagdrempelig zijn voor het brede publiek zorgen ze voor een sterke dynamiek van onderuit waardoor het Vlaamse asbestafbouwbeleid stevig op koerssnelheid geraakte. Het Actieplan Asbestafbouw voorziet daarnaast nog een flankerend ondersteuningskader voor onder meer landbouw, onderwijs en lokale jeugd(sport)gebouwen, …

Alle inspanningen samen gerekend werd de voorbije jaren bij benadering 150.000 ton asbestafval per jaar verwijderd en naar stortplaatsen gebracht.